Ayla Halit Öneren: Kıbrıs’ın İlk Kadın Milletvekili ve Yaşam Hikayesi

Hayatını ve Mücadelesini Anlatan Bir Kadının Hikayesi

Kıbrıs Türklerinin ilk kadın milletvekillerinden ve 90 yaşında yaşayan Ayla Halit Öneren, üretim ve siyasette geçirdiği yılları birkaç kelimeyle özetleyerek, "Çok çalıştım, mücadeleden korkmadım. Her zorluğun üstesinden evlatlarım için geldim" diyerek yaşam felsefesini paylaştı. Kendine özgü yaşam öyküsü, azim ve kararlılıkla örülmüş, toplumun farklı kesimlerine ilham kaynağı olmuş bir hikayedir.

Gençlik Yılları ve Aile Hayatı

1934 yılında, Larnaka’da doğan Ayla Halit, ilk çocukluk yıllarını denize yakın büyük ve geniş evinde geçirdi. Çocukluğu, denizin ve doğanın iç içe olduğu, sevgi ve huzur dolu anlarla doluydu. Annesi ve babası, özellikle kültürel ve sosyal yaşamda aktif kişilerdi. Annem, o dönemdeki imkanlarla güzel elbiseler dikerek evimize neşe katardı. Babam ise, Arap ülkelerine canlı hayvan ihracatı yapan, kumaşçılık da yapan girişimci bir insandı. İlkokulu Larnaka’da tamamladıktan sonra, Amerikan Akademisi’nde üstün başarıyla eğitimine devam etti.

Üniversite Hayalleri ve Evlilik Süreci

Genç yaşta hukuk okumak isteyen Ayla, 17 yaşında evlendirilince bu hayali gerçekleşemedi. Bu evlilik, onun yaşamında büyük bir dönüm noktası oldu. Kısmetli bir evlilikti ve Baf’a gelin gitti. Kısmet bu ya, büyüdüğü Larnaka’dan uzak, Baf’a yerleşti. O dönemdeki hayatını şöyle anlatıyor: "İlk evliliğimde, yaz aylarında Baf’ta amcamın yanında bulunurdum. Yaşamım, hayallerim ve arzularım arasında bir denge kurmaya çalışırken, hem ailesine hem de yeni yaşamına adapte olmaya çalışıyordum."

Evlenirken Aldığı Beyrut Koltukları ve Evlilik Anıları

1953 yılında, Baf’taki gelinliği sırasında, dönemin en kıymetli eşyalarından olan Beyrut’tan getirilmiş koltukları alıp evine götürmeyi ihmal etmedi. 72 yıl önce, evlendiğinde aldığı bu koltuklar, onun için sadece mobilya değil, aynı zamanda büyük bir gurur ve anı sembolü haline geldi. Ayla, "Böyle eşyalar kimsede yoktu, bizim evimiz çok özel ve anlamlıydı" diyerek duygularını paylaştı.

İş ve Toprak Sevgisi

Eşi Halit Kazım’ın, köylerinde yaptığı hayvancılık ve tarım işleri, onun yaşamını şekillendirdi. Sabah erkenden evden çıkarak, hayvanların bakımına ve tarlanın işlerine katılırdı. Beş yüz baş davarlarıyla, yer fıstığı, fasulye, arpa ve buğday ekerek, kendi emeğiyle mutlu bir hayat sürdürdü. Aynı zamanda, bölgenin ihtiyaçlarını karşılamak ve halkın sorunlarına çözüm bulmak adına çeşitli girişimlerde bulundu. BM askerleriyle iletişimi sayesinde, bölgedeki birçok insana yardım eli uzattı ve bölgenin kalkınmasına katkı sağladı.

Milletvekilliği ve Siyasi Hayat

Rahmetli eşi Halit Kazım’ın trafik kazasında hayatını kaybetmesinin ardından, onun boşalan milletvekilliği koltuğuna, kendisinin gösterdiği kararlılıkla getirildi. O dönemde, seçime gidilmeksizin, tayin yoluyla milletvekili oldu. 26 Ekim 1963’te, ilk kadın milletvekili olarak yemin etti. Meclis’teki ilk günlerini, "Meclis Başkanı Glafkos Klerides ve amcamın oğlu Dr. Orhan Müderrisoğlu’nun huzurunda yemin ettim" diyerek anlatıyor. Bu süreçte, toplumun ve çevresinin kendisine gösterdiği destek, onun azim ve kararlılığını pekiştirdi.

Göç ve Yeni Bir Hayata Başlangıç

O sıralarda yaşanan olaylar ve çatışmalar nedeniyle, ailesiyle birlikte Baf’tan Yeşilova’ya göç etti. Köydeki evleri talan edilince, tüm eşyalarını köydeki ambarlara taşıdı ve bölgedeki zor koşullara rağmen ayakta kalmayı başardı. Bu süreçte, bölgedeki insanlara yardım eli uzatmayı sürdürdü ve bölgenin kalkınması için çaba gösterdi. Rumların tehdit ve saldırılarından dolayı, köydeki yaşamını korumak adına büyük mücadeleler verdi ve birçok zorlukla karşılaştı.

Yaşadığı Zorluklar ve Ailesine Verdiği Değer

İki kez esir alınıp, saldırıya uğradığı günleri ve yaşadığı travmaları hiç unutmuyor. Rumlar tarafından köyüne düzenlenen saldırılar, şehitler ve kayıplar onun hafızasında derin izler bıraktı. Ancak, her şeye rağmen, ailesinin ve çocuklarının mutluluğu ve güvenliği için mücadele etti. Oğullarını ve kızını yurt dışına göndererek eğitimlerini tamamlamalarını sağladı. Çocuklarının hepsi, tıp, mühendislik ve diğer alanlarda başarılı oldular. Onların bu başarıları, onun en büyük gurur kaynağıdır.

Yerel ve Uluslararası İlişkiler

İngilizce ve bölgesel dillerde iletişim kurabilen Ayla, Birleşmiş Milletler ve uluslararası güçlerle de yakın temas kurdu. Bölgedeki insani yardım çalışmalarında aktif rol aldı ve bölge halkının ihtiyaçlarını dile getirdi. BBC muhabirlerine rehberlik ederek, bölgenin gerçeklerini anlatma fırsatı buldu. Bu sayede, yaşanan trajedilere dünya kamuoyu dikkat çekti ve bölgedeki sorunların çözümüne katkı sağlandı.

Gelecek ve Günümüz Düşünceleri

Yaşlılıkta, gençlik yıllarındaki mücadele ve azim dolu günleri özlemle anıyor. Oturmayı pek sevmediğini, sürekli hareket halinde olmayı tercih ettiğini belirtiyor. Geçmişteki yaşadıklarını ve kahramanlıklarını anlatmaya devam ederken, bölgeye ve ailesine olan sevgisi ve bağlılığı da hiç azalmıyor. Günümüzde, eşi Halit Kazım’ın mezarını ziyaret edemese de, onun ruhunu her zaman duygularıyla yaşatıyor. Okunmuş su ve çiçek göndererek, onun anısına saygı duruşunda bulunuyor ve bölgesine olan sevgisini dile getiriyor.