Bankaların Geciken Alacaklarındaki Artış ve Sektör Analizi

Bankaların Tahsilatı Geciken Alacaklarındaki Artış

KKTC Merkez Bankası tarafından yayımlanan güncel verilere göre, bankaların tahsilatı geciken alacaklarında önemli bir artış gözlemlenmektedir. 2024 yılının Aralık ayı sonunda toplam tahsili gecikmiş alacaklar (TGA) miktarı 4 milyar 407,9 milyon TL iken, bu rakam Mart 2025 sonunda yaklaşık %10,96 oranında artış göstererek 4 milyar 890,8 milyon TL seviyesine yükselmiştir. Ayrıca, bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla %16,90 oranında artış kaydedilmiştir. Bu artış, sektörün finansal sağlığını ve risk yönetimini yakından ilgilendirmektedir.

Gecikmiş Alacakların Dönemsel Değişimleri ve Banka Gruplarına Göre Dağılım

2024 yılının dördüncü çeyreğinde toplam brüt kredi hacmi 130 milyar 954,3 milyon TL iken, Mart 2025 itibarıyla bu rakam %13,73 oranında artarak 148 milyar 931,6 milyon TL olmuştur. Buna rağmen, tahsili gecikmiş alacakların artış oranı (%10,96) bu toplam kredi artışını biraz geride bırakmıştır.

Bankalar gruplarına göre incelendiğinde, kamu eliyle yönetilen bankalarda TGA miktarı 186,5 milyon TL’den 181,4 milyon TL’ye gerilemiş, bu da bankaların riskli alacaklarını kontrol altına alma çabalarını göstermektedir. Şube bankalarında ise TGA 585,2 milyon TL’den 605,7 milyon TL’ye yükselmiş, özel bankalarda ise bu rakam 3,636 milyar TL’den 4,103 milyar TL’ye ulaşmıştır. Bu veriler, özel bankaların daha yüksek oranda riskli alacaklara sahip olduğunu ortaya koymaktadır.

Özel Sermayeli Bankaların Payında Artış

İlginç bir şekilde, kamu ve şube bankalarının payları azalmışken, özel sermayeli bankaların toplam içindeki payı %82,49’dan %83,91’e çıkmıştır. Bu durum, özel sermayeli bankaların portföylerini büyüttüğünü ve riskli alacaklara daha fazla odaklandığını göstermektedir.

Kredi ve Tahsili Gecikmiş Alacaklar Arasındaki İlişki

2024 yılının son çeyreğinde toplam krediler 130,954 milyar TL iken, Mart 2025 itibarıyla toplam kredilerin %13,73 artışla 148,931 milyar TL’ye ulaşmasıyla birlikte, gecikmiş alacaklar toplamı %10,96 oranında artmıştır. Bu, bankaların kredi büyümesine paralel olarak riskli alacakların da arttığını göstermektedir.

TAHSİLİ GECİKMİŞ ALACAK NEDİR?

Taahhütlü Gecikmiş Alacak (TGA), bankacılık sektöründe önemli bir risk göstergesidir. Bu terim, borçlunun kredi ödemelerini belirlenen vadede gerçekleştirememesi nedeniyle bankanın karşı karşıya kaldığı ve tahsil edilmesi beklenen alacakları ifade eder. Gecikme süresine göre sınıflandırılan bu alacaklar, bankaların varlık kalitesini ve risk seviyesini doğrudan etkiler. Yüksek TGA oranları, sektörün finansal sağlığında olumsuz bir tabloyu yansıtarak, borçluların geri ödeme kapasitesinde sorunlar olduğunu gösterir ve bankaların risk yönetim stratejilerini gözden geçirmelerini gerektirir.