Kıbrıs'ta Ekonomik Kötü Gidiş ve Artan Bireysel Borçlar

Ekonomik Durum ve Vatandaşın Borç Yükü

KKTC’de ekonomik kriz ve mali sıkıntıların derinleşmesi, vatandaşların bankalara olan borçlarını da önemli ölçüde artırdı. Merkezi Banka Risk Merkezi’nin güncel verilerine göre, bu yılın ilk çeyreğinde bireysel kredilerde kayda değer bir artış gözlemlendi. Ocak-Mart 2025 döneminde toplam bireysel kredi miktarı, geçen yılın aynı dönemine göre %14 oranında büyüme gösterdi. Bu rakamlar, ekonomik zorlukların vatandaşların finansal yaşamını ne denli etkilediğini ortaya koyuyor.

Aralık 2024 itibarıyla toplam bireysel borçlar 26 milyar 973 milyon TL seviyesinde iken, Mart 2025 sonunda bu tutar 30 milyar 750 milyon TL sınırını aşmış durumda. Bu, toplam borçlulukta kaydedilen en yüksek seviyedir ve özellikle kredi kullanımı konusunda ciddi bir artış yaşandığını göstermektedir.

Borç Yapısında Dikkat Çeken Değişiklikler

Vatandaşların bankalara olan kredi talepleri içindeki büyük pay, konut, otomobil ve ihtiyaç kredileri ile kredi kartı borçlarına ait. Toplam 27 milyar 085 milyon TL olan bireysel kredilerin yaklaşık %88’i konut, otomobil ve ihtiyaç kredisi olarak kullanılırken, kalan %11,9’u ise kredi kartı borçlarından oluşuyor. Bu göstergeler, konut ve taşıt kredilerinin yanı sıra tüketici finansmanına olan ilginin arttığını ortaya koyuyor.

Mart 2025 itibarıyla özellikle dikkat çeken artışlar ise şu şekilde gerçekleşti:

• Bireysel konut kredileri %38,5 artışla büyüdü.
• Bireysel otomobil kredileri %72,6 oranında yükseldi.
• Tüketici ve ihtiyaç kredileri %46 oranında arttı.
• Kredi kartı borçları ise bir yıl içinde %79,5 oranında yükseldi.

Ödenmeyen Borçlar ve Finansal Riskler

Ödenmeyen borçlar, ekonomideki kırılganlığın önemli göstergeleri arasında yer alıyor. Finans çevreleri, özellikle kredi kartı kullanımındaki hızlı artışın, ödenmeyen borçların da hızla yükselmesine neden olduğunu belirtiyor. Risk Merkezi’nin zorunlu bildirimleri, bireysel krediler ve kredi kartlarındaki Tahsil Edilmeyen Gecikmiş Alacaklar (TGA) oranlarının, Mart 2024 ile Mart 2025 arasındaki dönemde %13,02 oranında artış gösterdiğine işaret ediyor.

2024 Mart ayındaki 588,4 milyon TL tutarındaki sorunlu borçlar, 2025 Mart ayı itibarıyla 665 milyon TL seviyesine ulaştı. Kredi kartlarındaki TGA ise yıllık bazda yaklaşık %32 oranında artış kaydetti. Ayrıca, otomobil kredilerinde %8,7, konut kredilerinde %3,21 ve kredi kartlarındaki TGA artış oranları sırasıyla %5,7 olarak gerçekleşti. Bu veriler, finansal istikrar açısından ciddi riskler barındırmaya devam ettiğini gösteriyor.