Portekiz'de Erken Genel Seçimlerin Sonuçları ve Siyasi Yansılamalar

Portekiz'de Erken Seçimlerin Resmi Olmayan Sonuçları ve Siyasi Tablo

Portekiz'de gerçekleştirilen erken genel seçimlerin resmi olmayan ilk sonuçlarına göre, mevcut durumda azınlık hükümeti ile iktidarda bulunan iki sağcı partinin oluşturduğu Demokratik İttifak (AD) birinciliği elde etti. İçişleri Bakanlığınca açıklanan ve %98 oranında sandıkların açılmasıyla elde edilen veriler, AD'nin oy oranını yaklaşık %28,85 seviyesinden %32 seviyesine yükselttiğini gösteriyor.

230 milletvekilliği bulunan Portekiz Meclisi'nde, tek başına çoğunluk (116 milletvekili) hedefi yakalanamasa da, AD'nin önceki seçimlere kıyasla milletvekili sayısını 80’den 90’ın üzerine çıkarması bekleniyor. Bu yükseliş, sağın güçlenmesine işaret ederken, hükümetin yeni dönemde nasıl bir politik çizgi izleyeceği merak konusu olmayı sürdürüyor.

Hükümet Kurma Süreci ve Liderlik

Hükümetin lideri ve Portekiz’in mevcut Başbakanı Luis Montenegro'nun, aile şirketiyle bağlantılı yolsuzluk iddialarından dolayı 11 Mart'ta güvenoyu alamaması ve hükümetin düşmesiyle birlikte, erken seçim kararı alınmıştı. Bu gelişmeler sonrasında, Montenegro’nun liderliğindeki sağcı koalisyon, yeni dönemde Cumhurbaşkanı Marcelo Rebelo de Sousa’dan hükümeti kurma görevi almayı planlıyor. Ayrıca, ilk tercihin yine bir azınlık hükümeti kurmak olduğu öngörülüyor.

Sağ ve Sol Yüzleşmesi: Sol Çöktü, Sağ Yükseldi

Seçimlerin diğer dikkat çekici yönleri ise, sol görüşlü Sosyalist Parti’nin (PS) yaşadığı ciddi gerileme ve aşırı sağcı Chega partisinin yükselişidir. 2015-2022 yılları arasında iktidarda bulunan ve son 1,5 yıldır Pedro Nuno Santos’un liderliğinde olan PS, büyük bir kayıp yaşadı. Son seçimlerde yüzde 28 oy oranı %23 seviyesine gerilerken, milletvekili sayısı da 78’den 50-55 aralığına düştü. Bu durum, PS’nin 2022 seçimlerinde elde ettiği 120 milletvekilliği seviyesinden büyük ölçüde uzaklaşmasına neden oldu.

Aşırı Sağın Yükselişi ve Portekiz’de Yeni Dönem

Portekiz’de 48 yıl süren diktatörlük döneminin ardından 25 Nisan 1974’te gerçekleşen Karanfil Devrimi, ülke demokrasi tarihinde önemli bir dönüm noktası olmuştu. Ancak, bu yeni siyasi dönem içerisinde ilk kez, aşırı sağcı bir siyasi güç olan Chega partisinin, ülkede yönetmeye aday güçlü bir siyasi aktör haline gelmesi tarihi bir gelişme olarak kabul ediliyor.

Sadece 6 yıllık kısa siyasi geçmişi olan Chega, seçimlerde yüzde 18 oranında oy alarak büyük bir yükseliş kaydetti. Liderleri Andre Ventura, yaptığı açıklamada, “Chega, Portekiz’de 50 yıllık iki partili sistemi tamamen ortadan kaldırdı. Bu tarihi bir zaferdir.” diyerek, partisinin ülke siyasi yapısında köklü değişiklikler yapacağına işaret etti.

Yüksek oy oranıyla PS ve Chega’nın milletvekili sayısı birbirine oldukça yakın çıktı. Ayrıca, yurt dışından gelen oylar da dikkate alındığında, PS’nin Chega’dan 1-2 milletvekili fazla çıkarma olasılığı halen devam ediyor. Bu dinamikler, ülkenin yeni hükümet yapısına dair belirsizliği artırıyor.

Seçimlerin Ekonomik ve Sosyal Etkileri

Portekiz’de, hükümetin erken seçime gitmesine neden olan olaylar, ülkenin siyasi istikrarını etkilemeye devam ediyor. Ülke, Bulgaristan’ın ardından son 10 yılda en fazla genel seçime giden ikinci Avrupa Birliği (AB) ülkesi konumunda. Seçimlerin ardından, Portekizlilerin çözüm bekleyen başlıca sorunları ise; düşük asgari ücret ve emekli maaşları, artan konut krizi ve kamusal sağlık hizmetlerindeki eksiklikler olarak sıralanıyor. Bu sorunlar, halkın yaşam kalitesini düşürürken, siyasi tercihlerde de etkili oluyor.