Son 4 Ayda Devasa Borç Yükü ve Ekonomik Kriz: Gerçekler ve Çözüm Arayışları

Son 4 Ayda Devasa Borç Artışı ve Ekonomik Belirsizlik

Son dört ay içerisinde hükümet, sadece 2025 yılı için öngörülen 18 milyar TL'lik bütçe açığını aşarak, yaklaşık 6,5 milyar TL tutarında yeni borçlanma gerçekleştirdi. Bu rakam, yaklaşık olarak 170 milyon dolar seviyesine ulaşmış durumda. Bu hızla giderse, kısa süre içinde ülke ekonomisinin ne kadar kırılgan hale geldiğini gözler önüne seriyor.

İnsanlar endişeyle soruyor: "Bu kadar kısa sürede, bu kadar yüksek borç yükü nasıl oluştu?" Üstelik, haziran ayı itibariyle bu borçların geri ödemeleri de başlamış olacak. Haziran, Temmuz ve Ağustos aylarında toplam geri ödeme miktarları, yüz milyonlarca dolara ulaşacak. Bu ödemeleri yapabilmek için, hükümet hem maaş ödemelerinde zorlanacak hem de artan borç faizlerini karşılamak durumunda kalacak.

Bütçe ve Borç Yönetimi Üzerine Derin Endişeler

Mevcut durumda, toplam kamu borç stoku, Merkez Bankası'nın efektif satış kuru üzerinden hesaplandığında 170 milyon dolar seviyesine ulaşmış durumda. Ekonomik göstergelere göre, nüfusu ve ekonomisi belli olan ülkemizde, bu borçların nasıl ödeneceği konusunda net bir plan bulunmuyor. Hükümetin, borçların geri ödemesi için açık ve sürdürülebilir bir stratejisi yok; sadece borçla borç ödemeye dayalı bir döngü söz konusu.

• Mayıs ayında yaklaşık 45,9 milyon dolar
• Haziran ayında 21,1 milyon dolar ve 916 milyon TL
• Temmuz ayında 31,55 milyon dolar
• Ağustos ayında ise 9,5 milyon dolar, 9,75 milyon Sterlin ve 14 milyon Euro ödemeleri planlanıyor.

Üstelik, Temmuz ayında maaşlara %10 civarında zam öngörülüyor. Bu da aylık yaklaşık 650 milyon TL ek yük anlamına geliyor ve toplam maaş ödemeleri 7 milyar TL sınırını aşacak. Bu durumda, hem yüksek borç ödemeleri hem de maaşların ödenmesi bir arada zorlaşacak.

Ekonomik Yönetim ve Vizyon Eksikliği

Ekonomi ve maliye alanında ciddi bir vizyon ve sürdürülebilir stratejilerden yoksun olan hükümet, borcu borçla kapatmaya çalışıyor. Ellerinde başka bir çözüm planı olmadığından, adaya kayıtsız ve belirsiz 1,3 milyar dolar tutarında kaynağı giriş yapmayı hedefliyorlar. Bu kaynağın, toplamda yaklaşık 50 milyar TL büyüklüğünde olduğu tahmin ediliyor. Ancak, hükümetin bu paranın büyük kısmını nasıl yöneteceği, geri dönüşü ve şeffaflık konusunda ciddi soru işaretleri bulunuyor.

Yabancı Kaynaklar ve Kayıt Dışı Ekonomiyle Mücadele Gerekliliği

Hükümet, bu kaynağın sadece 1,2 milyar TL'sini almayı planlıyor; geri kalan büyük kısmı ise ne olacağı belirsiz. Bu tutar, aylık maaş ödemelerinin sadece yaklaşık altıda biri kadar. Bu durum, hükümetin üzerinde ciddi bir baskı altında olduğunu ve bazılarına söz verildiğini gösteriyor. Aynı zamanda, bu girişimlerin büyük bir kaçak para cenneti yaratma potansiyeli taşıdığı da endişe veriyor.

Ancak, gerçek anlamda sürdürülebilir çözüm, yasalar çerçevesinde vergilendirilebilir ve gelir sağlayabilecek temiz para girişlerini teşvik etmek olmalı. Kişiye özel ve kapalı kapılar ardında yapılan %3 komisyonlu işlemler, ülkenin mali disiplinine ciddi zararlar verebilir. Bu uygulamalar, tamamen kişisel ve gizli kapaklı adımlar olup, ülkenin mali istikrarını tehlikeye atıyor.

Çözüm ve Uzun Vadeli Stratejiler

Kısa vadede çözüm zor görünse de, orta ve uzun vadeli planlar yapılmalı. Bu planlar, kayıt dışı ekonomiye karşı etkin mücadele, yeni gelir kaynaklarının yaratılması ve vergi kaçaklarının önlenmesini içermeli. Ayrıca, kaçak iş gücü ve vergi kayıplarını azaltmak için kapsamlı reformlar şart. Ancak, en büyük sorun ise güven kaybı; hükümete olan halk ve piyasa güveni tamamen zedelenmiş durumda.

Mevcut durumda, halkı ikna etmek ve sürdürülebilir bir ekonomi politikası yürütmek oldukça zor. Toplumun, hedefleri, stratejileri net bir şekilde bilmesi ve bu doğrultuda hareket edilmesi gerekiyor. Aksi takdirde, ülke daha derin ekonomik krizlere sürüklenebilir ve mali disiplin tamamen kaybolabilir.

Sonuç ve Tavsiyeler

Bu tablo, ülkenin ciddi bir ekonomik krizle karşı karşıya olduğunu gösteriyor. Hükümetin, şeffaflık, sürdürülebilirlik ve halkın güvenini kazanacak adımlar atması şart. Aksi takdirde, borçlar ve ekonomik sorunlar iç içe geçerek, ülkeyi geri dönüşü olmayan bir noktaya taşıyabilir.