Türk Dil Kurumu Başkanı Osman Mert'ten Yapay Zeka ve Türkçe Güncellemesi Üzerine Değerlendirmeler

Gelişen Teknolojiler ve Yapay Zeka Ürünlerinin Türkçe Üzerindeki Etkisi

Türk Dil Kurumu (TDK) Başkanı Prof. Dr. Osman Mert, teknolojik gelişmelerin hız kazandığı günümüzde yapay zeka ürünlerinin dünya genelinde dil kullanımı ve dil gelişimi üzerindeki etkisine dikkat çekti. Mert, "Büyük dil modeliyle Türkçe düşünen ve Türkçe cevaplar üreten yapay zeka sistemlerini geliştirmek ve eğitmek temel hedeflerimiz arasında yer alıyor." diyerek, bu alandaki çalışmaların önemini vurguladı.

Günümüzde ChatGPT gibi yapay zeka ürünleri ortaya çıktıktan sonra, yapay zekanın toplum ve dil üzerindeki etkisinin daha da belirginleştiğine işaret eden Mert, "Bu konuda geri kalmamamız gerekiyor. Türkiye'de şu an çeşitli kurumlarımızın Türkçe dilinde çalışan yapay zeka ürünleri geliştirdiğini biliyoruz, ancak bunların daha da ilerlemesi ve güçlendirilmesi adına büyük dil modellerine ihtiyacımız var." şeklinde konuştu.

Mevcut Sözlüğümüz ve Güncellenme Gerekliliği

Ulusal Türkiye Derlemi kapsamında, kültürel ürünler ve bilim dallarına ait metinlerin dengeli bir şekilde yer alacağını belirten Mert, sözlüğün yapısını ve içeriğini şu sözlerle açıkladı: "Bunun neticesinde, sözlük bilim yazılımlarıyla entegre edilerek sözlüğümüzü güncelleyeceğiz. Günümüzdeki sözlüğümüz, geçmişte sezgisel ve tarama yöntemleriyle hazırlanmış olması nedeniyle Türkçeyi yeterince temsil edemiyor. Mevcut sözlükte yaklaşık 130 bin kelime bulunuyor, ancak güncellemelerle bu sayının 1 milyona ulaşması öngörülüyor."

Bu gelişmelerin, Türkçe düşünen ve Türkçe cevap veren yapay zeka sistemlerinin gelişimine büyük katkı sağlayacağına dikkati çeken Mert, "Büyük dil modeliyle Türkçe'yi daha etkin kullanan ve geliştiren yapay zeka ürünleri üzerinde çalışmalarımız devam ediyor. Bu sayede, dilimizi korumak ve ilerletmek adına önemli adımlar atmış olacağız." diye ekledi.

Yapay Zeka ve Uluslararası Algı

Ülke olarak yapay zeka teknolojilerinde geri kalmamak adına yoğun çalışmalar yürüttüklerini ifade eden Mert, bu alandaki gelişmelerin ülkenin küresel rekabet gücünü artıracağını vurguladı. Mert, şunları söyledi: "Her devlet, yapay zeka ürünleri ile kendi dünya görüşünü ve algısını yansıtarak, küresel platformlarda varlık gösteriyor. Örneğin, Filistin meselesini ChatGPT'ye sorduğunuzda, gerçek bilgiden çok, o ülkenin algısına uygun cevaplar alırsınız. Bu nedenle, bizim de kendi dilimiz ve bilgilerimizle güçlendirilmiş büyük dil modellerine ihtiyacımız var."

Türkçe ve Bilim Dallarıyla Büyük Dil Modelini Güçlendirme

İnsanların tüm bilim dallarına ait bilgileri dil aracılığıyla öğrendiği gibi, yapay zekalar da dil ve bilgi birikimiyle gelişir. Mert, "Şu anda, tüm bilim dallarındaki verilerimizi Türkçe ile derleyip, büyük dil modellerini geliştirmeye devam ediyoruz. Bu sayede, kendi çıkarlarımızı ve doğrularımızı uluslararası arenada daha iyi temsil edebileceğiz." diyerek, bu çalışmaların önemine vurgu yaptı.

Türkçe'nin Korunması ve Yabancı Kelimeler

Türkçe'nin korunması ve geliştirilmesi adına toplumda en çok şikayet edilen konulardan biri olan yabancı kelimelerin tabelalarda kullanımına değinen Mert, konuya dair şu açıklamaları yaptı: "Türkçeyi koruma kanununa büyük ihtiyaç duyuyoruz. Bu konuda hazırladığımız çalışmayı ilgili kurumlara ve meclise sunduk. İnşallah, yakın zamanda yasal düzenlemelerle bu konuda adımlar atılır ve dilimize uygun kurallar hayata geçer."

Son iki yılda, özellikle tüketim ürünleriyle birlikte yerli ve yabancı kelimelerin kullanımı arttı. Mert, örnek olarak "airfryer" kelimesini göstererek, "Eğer Türkçeyi koruma kanunu yürürlüğe girmiş olsaydı, bu ürünün ilk girişinde firmalar, Türkçe karşılığını kullanmak zorunda kalırdı ve bugün 'airfryer' gibi yabancı kelimeler yerine, Türkçe isimler yaygın olurdu." şeklinde değerlendirdi.